Korte samenvatting
Walram, heer van Valkenburg en Monschau, schenkt voor eeuwig aan het klooster Sint-Gerlach te Houthem het bezit van de weg door het dorp. Dit ten bate van zijn eigen zieleheil en ter bestrijding van de armoede van de zusters. Deze weg moet voor iedere gelovige vrij toegankelijk blijven, zodat zij de zusters aalmoezen kunnen schenken.
Latijnse tekst van de oorkonde
Universis tam presentibus quam futuris presentes litteras inspecturis Walramus, dominus de Falkenborg et de Monyoe, salutem et cognoscere veritatem.
Licet omnibus Cristi fidelibus debeamus benignitatis gratiam exhibere, illis tamen specialius et habundancius liberales nos esse oportet quorum vita laudabilis religionis sanctitas ac ordinis hausteritas hoc meretur.
Et quia religiose domine conventus sancti Gerlaci iuxta Falkenborg, ordinis Premonstratensis, in terra nostra et in dominio nostro fideliter et devote Domino cottidie famulantur, nos servitium, labores noctis atque diei, necnon tenuitatem bonorum et nimiam paupertatem earumdem considerantes ad universitatis vestre noticiam volumus pervenire quod nos viam sive publicam stratam per quam cotidie per villam predicti sancti Gerlaci communis fit transitus, pure et simpliciter propter Deum et ob remedium peccaminum parentum nostrorum et ob salutem anime nostre dictis religiosis dominabus damus, conferimus ac tenore presencium confirmamus in perpetuum possidendam, volentes quod hoc numquam a nobis vel a nostris successoribus sive posteris propter aliquam necessitatis causam in posterum aliquatenus infringatur, sed ipsa via sive publica strata predicta perpetuo pateat cunctis Cristi fidelibus eam transire volentibus, ut eorum elemosinis inopia dictarum dominarum ex aliqua parte sublevetur. Promittimus etiam bona fide quod contra hanc nostram collationem tam piam tam salubriter factam per nos vel per alium in futurum nullatenus veniemus, renunctiantes beneficio restitutionis in integrum omnique beneficio iuris tam canonici quam civilis quod nobis vel nostris heredibus posset prodesse et predictis dominabus sive earum conventui obesse circa donationem seu collationem vie predicte a nobis legitime factam.
In cuius facti robur et testimonium presentem cartam ipsis religiosis dominabus contulimus sigilli nostri munimine roboratam.
Actum et datum anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo, mense iunii.
Nederlandse vertaling
Walram, heer van Valkenburg en Monschau, schenkt omwille van God, ter verzachting van de zonden van zijn ouders en met het oog op zijn zielenheil de weg door het dorp Sint-Gerlach, gelegen in zijn land en heerlijkheid, in eeuwig bezit aan de zusters van het premonstratenzerklooster Sint-Gerlach bij Valkenburg om daarmee tegemoet te komen aan de armoede en het geringe grondbezit van de zusters. Hij ziet af van iedere toekomstige aanspraak op die weg, die voor iedere gelovige toegankelijk zal moeten blijven, opdat hun aalmoezen de schaarste van de zusters voor een deel kunnen verlichten. Noch hijzelf noch een ander zal ooit op deze schenking terugkomen en hij doet afstand van het beneficie van herstel in de vorige toestand en van alle andere beneficies naar canoniek en burgerlijk (Romeins) recht.
Walram heeft bezegeld.
Gedaan en gegeven in juni 1270.
Nadere toelichting
Lees meerWalram, heer van Valkenburg en Monschau, schenkt aan het klooster Sint-Gerlach (te Houthem) de weg door het dorp Sint-Gerlach.
Origineel
A. Maastricht, RHCL, toegangsnr. 14.D003, archief klooster Sint-Gerlach te Houthem, inv. nr. 41, reg. nr. 14.
Aantekeningen op de achterzijde: 1° door 13e-eeuwse hand: Dominus Walramus contulit stratam publicam nostre ecclesie in vera elemosina. – 2° door laatste kwart 14e-eeuwse hand: E j. – 3o door 17e-eeuwse hand: 1270. – 4o door 18e-eeuwse hand: Num. 72.
Bezegeling: één dubbel doorgestoken, uithangend bevestigd zegel, dat aangekondigd is, namelijk: S1 van Walram, heer van Valkenburg en Monschau, van groene was, beschadigd. Voor een beschrijving en afbeelding van S1, zie Venner, ‘Zegels klooster Sint-Gerlach’, 158-159.
Afschrift
B. 1735, Maastricht, RHCL, toegangsnr. 14.D003, archief klooster Sint-Gerlach te Houthem, inv. nr. 1 (cartularium) = Privelegien ende register der obligatien en andere erffcontracten des adelijcken cloosters van St. Gerlach, p. 118-119, onder de rubriek: Litere domini Walrami de Valckenburgh de platea, en in de marge: Num. 72, met opgave van één bezegelingsplaats, naar A.
Uitgave
a. Franquinet, Beredeneerde inventaris St. Gerlach, IV, 17-18, nr. 13. naar A.
Regesten
Haas, Inventaris Sint Gerlach, 72, reg. nr. 14. – Idem, Chronologische lijst, 63, reg. nr. 153.
Tekstuitgave
Het onderscheid tussen c en t is niet goed zichtbaar.
Vertaling
Volgens Franquinet, Beredeneerde inventaris St. Gerlach, IV, 19-20, nr. 14, is van onderhavige oorkonde een gelijktijdige vertaling in het Middelnederlands opgemaakt. Deze vertaling op perkament wordt thans nog bij het origineel bewaard. Paleografisch onderzoek wijst echter uit dat de vertaling geen dertiende-eeuws schrift is, maar een latere uitvaardiging. Deze vertaling is niet gekopieerd in het achttiende-eeuws cartularium en draagt in dorso het nummer 79, dat correspondeert met de Latijnse tekst van onderhavige oorkonde.
partners
donateurs