Sint-Gerlach

Het Norbertinessenstift (klooster) St. Gerlach is in 1202 ontstaan boven het graf van de pelgrim en kluizenaar Gerlach van Houthem. Deze Gerlach leefde tussen 1120 en 1165.

Het klooster in Heinsberg waaraan het heiligdom van St. Gerlach in 1165 werd geschonken was het huisklooster van de heren van Valkenburg-Heinsberg.

Gerlach kwam op een zeker moment in conflict met de monniken van Meerssen.

Het land waarop de kluizenarij van St. Gerlach stond, werd in het jaar van zijn overlijden (1165) door graaf Gozewijn IV van Valkenburg-Heinsberg aan het Mariastift van Heinsberg geschonken.

Het klooster St. Gerlach is ontstaan bij het graf van St. Gerlach en is daarmee vanaf het begin een heiligdom van St. Gerlach geweest.

Het klooster van St. Gerlach telde in de 17e eeuw ongeveer 37 adellijke religieuzen of kanunnikessen volgens de klooster- of leefregel van Sint Norbertus (‘virgines primae’).

Aan het hoofd van de kloostergemeenschap van St. Gerlach stonden een priorin en een proost.

De proost had de leiding over de inkomsten van het klooster. Daarin speelden de pachthoeves een belangrijke rol, waaronder de pachthoeve die in 1759 naar een ontwerp van de Akense architect Couven.

In de 17e eeuw wilde de bevolking en de adel van de drie zogenoemde Landen van Overmaze in het heuvelland (Valkenburg, Dalhem en ’s-Hertogenrade) katholiek onder Spaans bestuur blijven.

In 1599 en in 1606 schonk Henricus Costerius, deken van Bergen op Zoom, relieken aan het klooster. In het jaar 1599 werd de Gerlachput teruggevonden door de rentmeester van het klooster.