Korte samenvatting
Rooms-koning Rudolf I bevestigt en hernieuwt de oorkonde van rooms-koning Hendrik IV d.d. 21 september 1062 inzake de overdracht van goederen te Weert en Dilsen aan het Sint-Servaaskapittel te Maastricht, waarvan de tekst is geïnsereerd
Latijnse tekst van de oorkonde
Rudolphusa, Dei gratia Romanorum rex semper augustus, omnibus in perpetuum.
Si ecclesias et loca divino cultui deputata in quibus Deo gratum obsequium exhibetur, pietatis oculis intuemur et eas in suis libertatibus et iuribus conservamus et regiminis nostri officium, quod ab ipso bonorum omnium largitore sumpsit exordium, felicius gubernatur et nichilominus nobis exinde proveniunt premia sempiterna.
Noverint igitur universi tam posteri quam presentes quod honorabiles viri .. decanus et capitulum Sancti Seruatii Traiectensis ecclesie, que capella est specialis imperii, devote nostre celsitudini supplicarunt ut quoddam privilegium a quondam Henrico, Romanorum rege, predecessore nostro dive memorie, eidem ecclesie traditum et concessum confirmare de benignitate regia dignaremur, cuius privilegii talis est tenor:
– – – (hierna volgt de tekst van Collectie Sint-Servaas, nr. 1).
Nos autem eandem ecclesiam Sancti Seruatii Traiectensis ad instar predecessorum nostrorum imperatorum et regum Roman[orum] illustrium dive memorie qui eam pro eorum perpetua conservanda memoria plantaverunt et amplis gratiarum muneribus dotaverunt, sincero prosequentes affectum predictum privilegium prout superius evidentius est expressum approbamus, innovamus, confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus.
Testes sunt: venerabiles Wernherusb Magun[tinus], .. Treuerorum archiepiscopi, Berchtoldus Babenbergensis et Fridericus Spirensis epyscopi; illustris Ludewicus, comes palatinus Reni, dux Bawarie, principes nostri; nobiles viri: Iohannes, comes Hannonie, Euerardus de Marca, Euerhardusc de Catzenellenboged, Ludewicus de Hoenberch, Adolfuse de Nasowe, comites; Wernherusf de Bolandia et quamplures alii.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre innovationis et confirmationis infringere vel ei in aliquo ausu temerario contraire. Quod qui facere presumpserit, gravem nostre maiestatis offensam se noverit incursurum.
In cuius rei testimonium presens scriptum exinde conscribi et maiestatis nostre sigillo fecimus roborari.
Datum Oppenheimg, VIII idus aprilis, indictione Xma, anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo secundo, regni vero nostri anno nonoh.
Nederlandse vertaling
Rooms-koning Rudolf maakt bekend dat deken en kapittel van de Sint-Servaaskerk te Maastricht, die een bijzondere keizerlijke stichting en kapel is, hem hebben verzocht om vanuit koninklijke welwillenheid een privilege te bevestigen dat door zijn voorganger, wijlen rooms-koning Hendrik IV, aan deze kerk is overgedragen en toegestaan. De inhoud daarvan luidt als volgt:
– – – (hierna volgt de tekst van Collectie Sint-Servaas, nr. 1).
Hij behandelt de kerk van Sint-Servaas oprecht zoals de voorgaande keizers en rooms-koningen zaliger gedachtenis, die haar hebben gesticht om de eeuwige herinnering aan hen te bewaren en met rijke geschenken hebben begiftigd, en hij keurt het voornoemde privilege, zoals het hierboven duidelijk is uitgedrukt, goed en vernieuwt, bevestigt en versterkt het met deze oorkonde.
Getuigen zijn: de eerbiedwaardige Werner, aartsbisschop van Mainz, de aartsbisschop van Trier, Bertold, bisschop van Bamberg, en Frederik, bisschop van Spiers; de illustere Lodewijk, paltsgraaf aan de Rijn, hertog van Beieren; de edellieden Jan, graaf van Henegouwen, Everard van der Mark, Everard van Katzenellenbogen, Lodewijk van Hohenberg, Adolf van Nassau, graven; Werner van Bolanden en vele anderen.
Rudolf heeft bezegeld.
Gedaan te Oppenheim, op 6 april 1282.
Nadere toelichting
Lees meerRooms-koning Rudolf I bevestigt en hernieuwt de oorkonde van rooms-koning Hendrik IV d.d. 21 september 1062 inzake de overdracht van goederen te Weert en Dilsen aan het Sint-Servaaskapittel te Maastricht, waarvan de tekst is geïnsereerd.
Origineel
A. Maastricht, HCL, toegangsnr. 14.B002A, archief kapittel van Sint-Servaas te Maastricht, 1062-1797, inv. nr. 884. Gelinieerd. Beschadigd met tekstverlies.
Aantekeningen op de achterzijde: 1o door 13e-eeuwse hand: Confirmatio (later aangevuld) per Rudolphum. – 2o door 14e-eeuwse hand: Privilegium de Wert et Dilsen. – 3o door 16e-eeuwse hand: 29 / k XVII. – 4o door 17e-eeuwse hand: In capsula imperialium. – 5o door 17e-eeuwse hand: Privilegium Rodolphi inserens et confirmans privilegium Henrici super donationem ville de Weert et Dilsen per Ottonem, Thuringie ducem, capitulo fecit via permutationis et cum exclusione domini prepositi, numero 29.
Bezegeling: één uithangend bevestigd zegel, dat aangekondigd is, namelijk: S1 van rooms-koning Rudolf I, van witte was, beschadigd. Voor een beschrijving en afbeelding van S1, zie Venner, ‘Zegels’, nr. 50.
Afschriften
B. eind 13e eeuw, Maastricht, HCL, toegangsnr. 14.B002A, archief kapittel van Sint-Servaas te Maastricht, 1062-1797, inv. nr. 10 (cartularium) = [Liber privilegiorum], fol. 18r-18v (= nieuwe fol. 35r-35v), nr. 40, naar A. – C. 1640, Ibidem, idem, inv. nr. 1741 (cartularium) = Liber sive regestum originis ecclesie Sancti Seruatii Traiec[tensis] illiusque privilegiorum, donationum ac iurium ex originalibus et libro chartarum manu Ioannis Choris, receptoris capituli, descriptorum, p. 87, onder de rubriek: Confirmat privilegium Henrici 4, imperatoris, onvolledig, naar A. – D. 17e eeuw, Ibidem, idem, inv. nr. 12 (cartularium) = Cartularium ecclesie collegialis Sancti Servati (aldus) Trajecti ad Mosam, tomus secundus, Documenta imperialia et ducalia, fol. 46r-47v, onder caput: Imperialia, en onder de rubriek: Confirmatio donationis quam marchio Otto de Thuringia capitulo fecit quoad predium situm in Werta et Thilsena, mogelijk naar A. – E. vóór 1768, Ibidem, toegangsnr. 22.001A, Handschriftencollectie (voormalig) Gemeentearchief Maastricht, 14de-20ste eeuw, inv. nr. 199a (cartularium) = Diplomata Trajectensia de anno 800 ad 1664, p. 436, onder de rubriek: Rudolphus, Romanorum rex, confirmat privilegium Henrici, imperatoris, ecclesie Sancti Servatii concessum, 8 idus aprilis, indictione X, 1282, gewaarmerkt afschrift door G.J. Lenarts, stadssecretaris van Maastricht, naar B.
Uitgave
a. Winkelmann, Acta imperii II, 1101, nr. 137, indirect naar een afschrift in een cartularium van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht (berustend te Parijs, Bibliothèque Nationale, Fonds Latin, cartularium 26, vol III, fol. 107).
Regesten
Doppler, ‘Verzameling [800-1273]’, 255-256, nr. 209. – Haas, Chronologische lijst, 76, nr. 195. – Nuyens, Inventaris Sint-Servaas, 158, nr. 884.
Samenhang
Voor de geïnsereerde oorkonde van Hendrik IV, zie Collectie Sint-Servaas, nr. 1, alsmede Hackeng, Het middeleeuwse grondbezit, 39-41, 54, 59-60, 63-65, 67, 90-91, 154 en 279-280, nr. 39a (onvolledige uitgave).
partners
donateurs



.avif)





