Korte samenvatting
Filips I, aartsbisschop van Keulen, bevestigt het klooster Marienthal in het bezit van met name genoemde goederen, waaronder de hof Nentrode die de abdij Kloosterrade, onder voorbehoud van negen aandelen in het bos, dat tot Ahrweiler behoort, geschonken heeft; drie van deze aandelen waren later aan Marienthal overgedragen.
Latijnse tekst van de oorkonde
[P]astores ecclesiarum prudentibus et insipientibus, teste apostolo, debitores sunt, nec minus eque ut divitibus, pauperibus etiam suas possessiunculas manutenere ac confirmare debebunt.
Eapropter ego Philippus Dei gratia sanctę Coloniensis ecclesię archiepiscopus notum fatio tam presentibus quam futuris in perpetuum quod dominus Heinricus de Limburg filius ducis Walrami faventibus filio ipsius Heinrico et filia Margareta legitima donatione dedit ecclesię Sanctę Marię et Sancti Iohannis Evangeliste, quę dicitur Vallis Sanctę Marię, in usus fratrum et sororum ibidem Deo servientium pro salute animę suę parentumque suorum in villa quę dicitur Yrinsheim feodum ministerialis sui Gerlaci de Bodenheim, peticione ipsius Gerlaci, curtim scilicet in qua molendinum est [c]um pratis et terra arabili et habet computacionem XCa iugerum que vulgo morgen vocantur; item XXIII iugera et dimidium in eadem villa peticione Godefridi de Sueruene et Cunradi generi ipsius, quorum feodum erant; XXX insuper iugera que erant feodum Willelmi et Bertrami de Bessenich; dedit preterea XV iugera que sui iuris erant, retenta sibi et heredibus suis de his omnibus advocatia. Cunradus de Merzenich homo nobilis feodum Giselberti ministerialis sui LX iugera cum ipso Giselberto predictę dedit ecclesię; Heribordus de Scheuene X iugera cum filia sua M. dedit, alia XII vendidit; Marsilius unum dedit; Peregrinus filius Huberti VII iugera in Bodenheim pro salute animę suę dedit, ubi modo est curtis ecclesię; Wiricus senior II; Wiricus iunior V; frater Rutgerus IIo; Nykolaus de Frisheim diurnalem et dimidium; Bertramus II; Godescalcus de Dedincheim unum et decimam V diurnalium; Ludewicus de Sarne VI diurnales; Gerlacus L cum duabus filiabus apud Wischeim; Christianus de Mectenheim cum uxore sua Wendelburge et filiis Willelmo et Thiebaldo in villa quę dicitur Superior Bullingisheim vendidit ęcclesię pro LVa marcis curtim in qua molendinum est et XCa terrę arabilis iugera; Heinricus de Curtendornen IIo iugera dedit; Clarebaldus VII in Ottenheim; Winandus vendidit ecclesię in predicta villa allodium solvens VIII solidos et VI denarios; Wiricus de Lomuntsheim dedit ibidem XV iugera et curtim solventem VI denarios; Theodericus de Lomuntsheim in villa Huswilre dedit allodium cum duabus filiabus solvens VI solidos cum omni iure suo; quidam Ebalus vendidit IIIIor iugera apud Yrinsheim; Theodericus predictus de Lomuntsheim vendidit XX iugera in Bodenheim; Heinricus de Cuchenheim vendidit XIIII iugera in Bullinsheim; Godefridus et Gozwinus de Flamirheim XXIIIIor iugera ibidem; Winandus de Radensheim prati IIo iugera; Hezelo de Ara se ipsum tradens duo iugera dedit in Arwilre; Amelricus et uxor eius Gepa iugerum et dimidium vineę; Theodericus de Wilre qui dictus est Comes pro anima filii sui Ludewici VIIII iugera arabilis terrę et XVIIII denarios annuatim apud Arlesheim; item pro anima filii sui Heinrici vineam in Lantershouen et annuatim XII denarios in villa Pissenheim; Theodericus de Dudensdorp iugerum vineę apud Elinchouen; Sibertus Coloniensis iugerum et dimidium ibidem; Lambertus et Willelmus canonici Bunnenses curtim et IIIa iugera vinearum et IIIa arabilis terrę; Warnerus scolasticus IIIIor particulas vinearum continentes duo iugera, IIIa quoque iugera et dimidium arabilis terrę; Hubertus de Bodenheim pro sua et uxoris sue anima iugerum vineę; ibidem emit ecclesia iugerum vineę a quodam Lutfrido; Willelmus canonicus Bunnensis emit in villa Wetershouen a Gerardo Coloniense qui dictus est Niger XC iugera et a Christina uxore Erenboldi de Hoingen XLa IIIIor iugera, quę legitima donatione cum eisdem Ge. et Ch. prefatę dedit ęcclesię; XXXa diurnales emit ecclesia ibidem a sororibus de Insula per manus advocatorum et curtim habentem ius commune, quod vulgo dicitur holzmarke, in silva Flamersheim superiore et inferiore; item Sibertus de Giuenhouen et Enhildis vendiderunt ecclesię XXXa diurnales, habentes ius simile prenominatę silvę; Theodericus de Anturnaco vendidit ecclesię ibidem La iugera; hec terra et terra supradictę Christinę solvunt holzcorn Flamersheim, videlicet VI sumbros avenę et denarium et pullum; terra vero Gerardi Nigri habet legitimam communionem, id est holzmarke, in prefatis silvis Flamersheim; Godefridus cognomento Wolf vendidit ecclesię XXIIIIor diurnales et curtim habentem similiter specialem communionem in silvis prenominatis; Christianus de Setheme dedit ecclesię in villa Vpladen pro anima uxoris suę G. terram solventem XVI denarios; Arnoldus de Lare dedit ecclesię vineolam in Munnendorp; Alueradis de Turri dedit vineam in Dernowen pro anima filii sui Geuehardi et aliam pro anima sua terciam quoque cum nepte sua Iutta faventibus filiis suis Herimanno et Pagano; Winricus Rufus de Geilegedorp dedit vineam in Wintre pro anima patris sui W.; Giselbertus Spigel de Ara dedit allodium apud villam Agelrode pro anima sua, quod solvit IIos solidos et maldrum avenę; dedit et mansum feodi et filius eius Adelgerus in villa Holzwilre in silva et arabili terra cum filia sua Methildi, ita tamen ut ecclesia annuatim inde solvat heredibus suis VI denarios Coloniensis monete; dominus Adolfus de Saffenberg dedit in villa Gineke allodium, quod solvit V solidos; item in villa Kelese Vque solidos et quasdam particulas vinearum in Arwilre pro anima uxoris suę dominę Cůnegundis, cuius etiam propria fuerant. Ecclesia Sancte Marię que est in territorio Rodensi in curia sua Nentrode, quam curiam sororibus suis, quę morantur in Valle Sancte Marie, concessit, in silva, quę ad villam Arwilre pertinet, VIIII communiones que vulgo marken sive wizzet dicuntur, habuit. Verum quia Vallis Sancte Marie propter diversos ignes multis indiget lignis, dominus abbas Prvmiensis Retherus, dominus Herimannus comes de Saffenberg, Vdelricus comes de Ara consensu et consilio omnium coheredum IIIes communiones, quas dicunt marken, de prefatis IX in Vallem Sancte Marie transtulerunt in opus ignis cotidiani VII officinarum, videlicet pistrini, cambę, coquinę, domus prioris, domus egrotantium sororum, domus lavatricum, domus hospitum, que marsel dicitur. Huic facto interfuerunt Wiricus sacerdos, Theodericus de Arwilre secundus comes, Lutfridus advocatus, Theodericus Blankart et Godefridus de Bacheim. Willelmus cognomento Scillinc vineam quandam in clivo montis loci eiusdem sitam VII marcis comparavit, quam pro salute anime suę eidem tradens ecclesię specialiter in usus infirmantium delegavit sororum. Christianus de Rinkedorp cum duabus filiabus dedit ecclesię prefatę VI solidos, quorum solvuntur IIIIor solidi et totidem denarii in Bengenhouen, reliqui vero in villa que dicitur [...].
Hec omnia sive nostris sive predecessorum nostrorum temporibus, fidelium Christi benefitiis memoratę ecclesię legitima traditione collata et rationalibiter suscepta, ne quisquam quod absit ultra infringere presumat, banno nostro communivimus et sigilli nostri impressione confirmavimus coram testibus idoneis, quorum hec sunt nomina: Bruno archidiaconus et prepositus maioris domus, Gerardus prepositus Bonnensis, Hugo archidecanus, Wezelinus prepositus Sancti Andreę; ministeriales comitis Hugo, Retherus, Herimannus villicus et frater eius Paganus, Willelmus Schillinc, Christianus de Setheme, Christianus de Rincdorp, Sigefridus de Saffenberg et alii quamplurimi.
Acta sunt anno incarnationis dominicę M C LXX VI, indictione VIIIIa, concurrente IIIIta.
Nederlandse vertaling
Filips, aartsbisschop van Keulen, maakt bekend dat heer Hendrik van Limburg, zoon van graaf Walram, met toestemming van zijn zoon Hendrik en dochter Margareta, voor zijn zielenheil en dat van zijn ouders de volgende bezittingen aan het klooster Marienthal wettelijk heeft geschonken ten behoeve van de broeders en zusters die daar de Heer dienen: het leengoed van zijn ministeriaal Gerlach van Bodenheim te Irresheim, op diens verzoek, namelijk een hof met een molen en weiden en ploegbaar land ter grootte van negentig morgen; daarnaast 23 en een halve morgen in Irresheim, op verzoek van Godfried van Schwerfen en Koenraad, zijn zwager, van wie het leengoed was; daarbovenop dertig morgen die het leengoed waren van Willem en Bertram van Bessenich. Daarnaast gaf Hendrik van Limburg ook vijftien morgen die hij in eigen recht bezat, nadat hij voor hemzelf en zijn erfgenamen de voogdij over al deze gronden weerhouden had. Koenraad van Merzenich, edelman, schonk aan het klooster Marienthal het leengoed van zestig morgen van zijn ministeriaal Gijsbert, samen met Gijsbert zelf. Herbert van Schave schonk tien morgen samen met zijn dochter M. en verkocht de andere twaalf. Marsilius gaf er één. Pelgrim, zoon van Hubert, schonk voor zijn zielenheil zeven morgen te Bodenheim, waar nu de hof van het klooster is. Widerik senior schonk er twee; Widerik junior vijf; broeder Rutger twee; Nicolaas van Friesheim anderhalve morgen; Bertram twee; Godschalk van Derkum één en de tiend van vijf morgen. Lodewijk van Sarne schonk zes morgen; Gerlach, met zijn twee dochters, schonk er vijftig bij Wüschheim. Christiaan van Meckenheim verkocht met zijn echtgenote Wendelburg en zijn zonen Willem en Theobald voor 55 mark een hof te Büllesheim met een molen, en negentig morgen ploegbaar land. Hendrik van Curtendornen schonk twee morgen; Clarebaldus zeven te Ottenheim. Wijnand verkocht aan het klooster een allodium te Ottenheim, dat acht schelling en zes penning opbrengt; Widerik van Lommersum schonk aldaar vijftien morgen en een hof die zes penning opbrengt. Diederik van Lommersum gaf samen met zijn twee dochters een allodium te Huswilre, dat zes schelling opbrengt, met al zijn rechten. Een zekere Ebalus verkocht vier morgen bij Irresheim; de bovengenoemde Diederik van Lommersum verkocht twintig morgen te Bodenheim; Hendrik van Kuchenheim verkocht veertien morgen te Büllesheim; Godfried en Goswijn van Flamersheim 24 morgen aldaar. Winand van Radensheim schonk twee morgen weiland; Hezelo van Altenahr schonk twee morgen te Ahrweiler, deze zelf overdragend. Almerik en zijn echtgenote Gepa gaven anderhalve morgen wijngaarden. Diederik van Weiler, Comes genaamd, schonk voor het zielenheil van zijn zoon Lodewijk negen morgen ploegbaar land en jaarlijks negentien penning te Arlesheim; voor het zielenheil van zijn zoon Hendrik schonk hij eveneens een wijngaard te Lantershofen en jaarlijks twaalf penning te Pissenheim. Diederik van Duisdorf schonk een morgen wijngaard bij Ehlingen; Sibert van Keulen anderhalve morgen aldaar; Lambert en Willem, kanunniken van Bonn, schonken een hof, drie morgen wijngaarden en drie morgen ploegbaar land. Werner, scholaster, schonk vier delen van een wijngaard die twee morgen omvat, en drie en een halve morgen ploegbaar land; Hubert van Bodenheim schonk een morgen wijngaard voor zijn eigen zielenheil en dat van zijn echtgenote. Het klooster kocht daar een morgen wijngaarden van een zekere Lutfried. Willem, kanunnik van Bonn, kocht te Wetershouen van Gerard van Keulen, Niger genaamd, negentig morgen en van Christina, echtgenote van Ermbold van Hoengen, 44 morgen, die hij als legitieme schenking samen met Gerard en Christina aan het klooster gaf. Het klooster kocht aldaar dertig morgen van de zusters van Rolandswerth door de hand van hun voogden, evenals een hof die een gemeen gebruiksrecht heeft, in de volkstaal holzmarke genoemd, in het hogere en lagere Flamersheimer Wald. Zo verkochten ook Sibert van Gimmigen en Einhilde, die eenzelfde recht hadden in het eerdergenoemde bos, aan het klooster dertig morgen. Diederik van Andernach verkocht aan het klooster vijftig morgen aldaar; dit land en het land van de eerdergenoemde Christina betalen holzcorn te Flamersheim, namelijk zes vaten haver, een penning en een kip. Het land van Gerard Niger heeft een wettig gemeen gebruiksrecht, dit is een holzmarke, in het Flamersheimer Wald. Godfried bijgenaamd Wolf verkocht aan het klooster 24 morgen en een hof die evenzo een bijzonder gemeen gebruiksrecht heeft in dezelfde bossen. Christiaan van Sechtem gaf voor het zielenheil van zijn echtgenote G. aan het klooster Marienthal land te Opladen dat zestien penning opbrengt. Arnold van Laar gaf een kleine wijngaard te Mondorf aan het klooster. Alverade de Turri schonk met instemming van zijn zonen, Herman en Paganus, een wijngaard te Dernau voor het zielenheil van zijn zoon Gevehard; een tweede schonk hij voor zijn eigen zielenheil en een derde voor zijn kleindochter Jutta. Winrik Rufus van Geildorf schonk voor het zielenheil van zijn vader W. een wijngaard te Oberwinter. Gijsbert Spigel van Altenahr schonk voor zijn eigen zielenheil een allodium te Agelrode, dat twee schelling en een malder haver opbrengt; daarnaast schonken hij en zijn zoon Alger met zijn dochter Mathilde een hoeve leengoed te Holzweiler in het bos en ploegbaar land, op voorwaarde dat het klooster jaarlijks aan zijn erfgenamen zes penning Keuls betaalde. Heer Adolf van Saffenberg gaf een allodium te Ginnick, dat vijf schelling opbrengt; zo gaf hij ook vijf schelling te Kelz en een aantal delen van wijngaarden te Ahrweiler voor het zielenheil van zijn vrouw, Kunigonde, aan wie deze toebehoorden. De abdij Kloosterrade heeft in haar hof Nentrode, die zij afstond aan de zusters van Marienthal, negen aandelen in de gemene gebruiksrechten, in de volkstaal marken of wizzet genoemd, in het bos dat bij Ahrweiler hoort. Omdat echter Marienthal wegens verschillende vuurhaarden veel hout nodig heeft, hebben abt Rether van Prüm, Herman, graaf van Saffenberg, en Udelrik, graaf van Altenahr, met toestemming van alle geërfden drie aandelen van de gemene gebruiksrechten, die marken worden genoemd, van de genoemde negen overgedragen aan Marienthal ten behoeve van het dagelijkse vuur in zeven werkplaatsen, namelijk die van de bakkerij, de brouwerij, de keuken, het huis van de prior, het ziekenverblijf, de wasserij en het gastenverblijf, dat marsel wordt genoemd. Hierbij waren aanwezig: Widerik, priester, Diederik, de tweede graaf van Ahrweiler, Ludfried, voogd, Diederik Blankart en Godfried van Bachem. Willem, bijgenaamd Schillink, kocht een wijngaard op de helling van de berg te Marienthal voor zeven mark, die hij voor zijn zielenheil overdroeg aan het klooster Marienthal en specifiek bestemde voor het gebruik van de zieke zusters. Christiaan van Grau-Rheindorf schonk samen met zijn twee dochters aan het klooster zes schelling, waarvan vier schelling en evenveel penningen in Bengen betaald werden, en de rest in [...].
Filips heeft deze oorkonde met zijn ban bevestigd en bezegeld.
Getuigen waren: Bruno, aartsbisschop en proost van de domkerk, Gerard, proost van Bonn, Hugo, aartsdeken, Wessel, proost van St.-Andreas; ministerialen van de graaf: Hugo, Rether, Herman villicus en zijn broer Paganus, Willem Schillink, Christiaan van Sechtem, Christiaan van Grau-Rheindorf, Siegfried van Saffenberg en vele anderen.
Gedaan [tussen 25 december 1175 en mei] 1176.
Nadere toelichting
Lees meerpartners
donateurs
.avif)
